Sau khi tập kết các diễn viên, gánh hát được thành lập, lấy tên là Đồng Nữ Ban, nhằm mục đích làm nơi hội tụ, khơi dậy nhân dân đấu tranh công khai, hợp pháp trên sân khấu, chống lại sự cấm đoán tự do ngôn luận, tự do tư tưởng của chế độ thực dân Pháp và bọn tay sai của chúng. Bên cạnh đó, giáo dục ý thức yêu nước, tranh đấu chống ngoại xâm cho nhân dân và vận động tài chính cho cách mạng.
 |
Gánh hát Đồng Nữ Ban. |
Một số đảng viên được đưa vào gánh hát Đồng Nữ Ban để lãnh đạo chính trị và tư tưởng như: Cô Trần Ngọc Viện (Ba Viện) rất được đồng chí Tôn Đức Thắng tin tưởng.#, Giao làm bầu gánh kiêm thầy tuồng; anh Trần Văn Hòe (Ba Hòe) đảm đang quản lý; Trần Văn Giai (Ba Giai) đảm đang chính trị tư tưởng; Trần Văn Trương gánh vác an ninh trật tự; Nguyễn Tri Khương, Trần Thị Ớt, Trần Thị Trác, Trần Thị Tước, Hà Thị Lan (Sương) cũng tham dự lãnh đạo, cùng các cô, các chị tiến bộ ra nhập gánh hát: Trần Thị Lai, Trần Thị Lợi, Trần Thị Cẩm, Trần Thị Cưu, Trần Thị Nhàn…
Gánh hát còn được nhiều nhân sĩ, trí thức tiến bộ yêu chuộng tự do hỗ trợ về tài chính và ý thức như: thân sĩ Mai Bạch Ngọc; Nhà báo Diệp Văn Kỳ, Nguyễn Văn Bá; Bác sĩ Nhã, Năm Khương…
Do diễn viên toàn là nữ, còn rất trẻ (từ 17 - 21 tuổi), có những chị vừa rời ghế nhà trường, chưa từng biết ca hát hay tập tuồng và có chị do du học bác sĩ ảnh hưởng của sự thị phi phong kiến “xướng ca vô loại” nên thỉnh thoảng cũng còn tâm cảnh dè dặt, lo âu…
Song nhờ sự lãnh đạo tư tưởng kịp thời của tổ chức Đảng, nên mỗi diễn viên tự xác định được đây là nhiệm vụ cách mệnh, học ca hát là để phục vụ cách mệnh. Được thông suốt về mặt tư tưởng, vai trò, trách nhiệm của mình, mỗi người đều hăng hái phấn đấu để hoàn tất nhiệm vụ, với tinh thần “Đảng giao nhiệm vụ nào phải hoàn thành nhiệm vụ ấy”.
Sau 6 tháng mải mê tập luyện, vở Giọt lệ chung tình (Võ Đông Sơ - Bạch Thu Hà) được ra mắt khán giả. Võ Đông Sơ và Triệu Dõng là những nghĩa binh, tụ họp những tình nhân nước cùng nhau chống giặc ngoại xâm. Bạch Thu Hà là hạng khuê môn đài các, cũng tán đồng với hành động của chồng. Khi chồng hy sinh cho chính nghĩa thì Bạch Thu Hà quyết giữ vẹn lòng chung thủy với chồng, với những tình nhân nước.
Đây là một vở tuồng mang thuộc tính chính trị cao, nên việc xin phép nhà cầm quyền Pháp để biểu diễn là cực kỳ khó khăn, phải dùng nhiều hình thức chống chọi và được các nhà trí thức tiến bộ yêu nước ủng hộ mới được đưa ra trình diễn, là chiến thắng bước đầu rất quan trọng.
Điều bất ngờ khi ra mắt công chúng lần trước nhất tại xã nhà (Vĩnh Kim) đã được bà con hưởng ứng nồng hậu và ủng hộ cho gánh hát 270 đồng, là số tiền khá lớn lúc bấy giờ, để gánh hát tiếp chuyện hoạt du hoc nghe tai uc động và ủng hộ cách mạng, đã khích lệ, khích lệ các thành viên trong gánh hát tiếp kiến hăng say tập dượt các vở tuồng tiếp theo.
Lần thứ hai, gánh hát biểu diễn tại xã Bình Trưng, đồng bào mua vé ủng hộ lên đến 300 đồng. Mặc dù thu được kết quả mỹ mãn, nhưng gánh hát cũng gặp rất nhiều khó khăn, trở lực, đặc biệt là sự phá hoại của địch. Chúng tổ chức cho bọn côn đồ xấp đá trên đường nhằm làm ngăn cản sự di chuyển của đoàn xe hay giả làm ma nhát đàn bà để giựt tiền. Đồng chí Trần Văn Hòe đã đích thân tổ chức tuần, canh gác ngăn sự phá hoại của chúng.
Trong lần biểu diễn du hoc vua hoc vua lam nhat ban tiếp theo tại rạp hát Thầy Năm Tú ở thị xã Mỹ Tho, được quần chúng. # Quần chúng. # Hoan hỉ đón nhận và hết lòng ủng hộ, nhưng địch cũng tìm mọi cách phá hoại. Chúng dùng mánh khoé bỉ ổi bằng cách cho người xông vào phòng hóa trang trêu ghẹo và đe dọa diễn viên. Trước tình hình đó, cô Ba Viện đã kêu gọi quần chúng chống chọi gây áp lực, buộc chúng phải rút đi.
Tại Bến Tre, sự quấy nhiễu của địch còn táo tợn hơn. Khi ghe gánh hát vừa cập bến, bằng mánh khoé thô thiển, địch cho bọn côn đồ không mặc áo quần giả đi tắm, lảng vảng trước mũi ghe chòng ghẹo, làm chị em diễn viên hoảng sợ và thẹn thùng phải chui vào ghe tránh mặt. Chúng bị đội tự vệ gánh hát can thiệp và nhân dân chống chọi buộc phải rút lui.
Đến gần buổi biểu diễn, chúng tổ chức những thành phần bất hảo ném đá vào hí trường và cướp giựt nhằm cản ngăn đêm biểu diễn. Trước tình hình đó, cô Ba Viện đến gặp tên quận trưởng chiến đấu, đòi tên quận trưởng phải can thiệp cho gánh hát được khai diễn.
Trước sự phản kháng mãnh liệt, buộc tên quận trưởng phải ra lệnh tăng cường thứ tự bảo đảm cho buổi diễn được thành công.
Khi đến biểu diễn tại Bến Cát (Thủ Dầu Một), thái độ của địch càng ngoan cố hơn. Đoàn ghe gánh hát vừa cập bến, chúng hăm dọa không cho dọn lên rạp. Chúng dùng bọn ma tà, mật thám ngăn cản, bắt bớ không cho bán vé.
Trước sức ép của địch, gánh hát một mặt đấu tranh, một mặt cử cô Ba Viện về Sài Gòn mỏng lại với bác Tôn Đức Thắng và yêu cầu nhân, sĩ, trí thức tiến bộ như Bác sĩ Nhã, Diệp Văn Kỳ, Nguyễn Văn Bá… cử một đoàn gồm 16 người đi trên 4 ô tô (có cả mật thám cảm tình của ta) đến tận nơi can thiệp và bảo vệ cho gánh hát diễn xong mới du hoc khai minh trở về Sài Gòn.
Một điều khôn cùng thán phục về ý thức trách nhiệm của chị Năm Quế. Trước khi chương trình biểu diễn sắp bắt đầu (tại Rạch Giá), chị Năm Quế bị cảm nặng, trong khi vai diễn này không ai có thể thay thế được. Chị đã gượng dậy, núm trình diễn. Sau khi hạ màn là lúc chị đuối sức, phải cho xe cấp cứu đưa về quê hương và chị đã trút hơi thở rốt cuộc trong sự tiếc thương vô cùng của gia đình, đồng nghiệp cùng bà con hàng xóm.
Tại thủ Đức, gánh hát bị chính quyền địch cấm trình diễn đêm đầu, nhưng với sự đương đầu đầy lý lẽ, thuyết phục, buộc chúng phải cho trình diễn trong sự hân hoan chào đón của khán giả. Buổi diễn vừa xong, thấy tình hình bất ổn do lính và cò có ý định phong toả lục soát, tổ chức gánh hát đã ra lệnh cất giấu sờ soạng giấy má, tài liệu bí mật.
Quả nhiên, một đôi giờ sau bị chúng phong toả đòi lục soát. Đồng chí Ớt và du học mỹ toàn thể gánh hát chống chọi không cho chúng lục soát. Hai đồng chí Hòe và Lưu bị chúng bắt giải về bót cảnh sát, với lý do gánh hát Đồng Nữ Ban làm chánh trị, tuyên truyền, xách động quần chúng. # Quấy phá thứ tự trị an.
Lúc này, toàn thể gánh hát dùng thế hợp pháp chống chọi và nhờ nhóm trí thức tiến bộ can thiệp thả 2 đồng chí bị bắt nhưng không được. Nên chi tổ chức Đảng cho gánh hát nhất thời ngưng hoạt động, các diễn viên phân tán dự phòng địch đấu bắt giam.
Sau khi hợp nhất 3 tổ chức Đảng thành Đảng Cộng sản Việt Nam, các diễn viên, nhạc sĩ của gánh hát nối tham gia hoạt động cách mạng, nhiều đồng chí đã can đảm hy sinh trên chiến trường cũng như trong khám đường của đế quốc như: Đồng chí Trần Văn Giai, Trần Văn Trương, Trần Văn Hòe…
Tuy chỉ tồn tại và hoạt động biểu diễn trong một thời gian ngắn (năm 1927 - 1929), nhưng tập thể lãnh đạo và nhạc sĩ, diễn viên gánh hát Đồng Nữ Ban đã vượt mọi gian nguy để mang lời ca, tiếng hát phục vụ quần chúng. #, Phục vụ cách mệnh, góp phần vào sự nghiệp chiến đấu phóng thích dân tộc trong những năm đầu thế kỷ XX.
Theo Ấp Bắc
|
0 nhận xét:
Đăng nhận xét